Gekon toke – hodowla, charakterystyka i terrarium gatunku gekko gecko

Gekon toke (Gekko gecko) to jaszczurka, która nie pozostawia obojętnym żadnego miłośnika egzotycznych gadów. Charakterystyczne ubarwienie i imponujące rozmiary czynią go rozpoznawalnym przedstawicielem terrarystyki pomimo tego, że jego temperament bywa wyzwaniem nawet dla doświadczonych hodowców. W tym artykule skupiamy się na praktycznych aspektach utrzymania i biologii tego gatunku. Omówimy wymagania dotyczące trzymania gekona toke w terrarium, kwestie żywienia oraz warunki środowiskowe niezbędne do prawidłowego funkcjonowania tych gadów. Zagłębimy się w tematykę rozmnażania, zachowań typowych dla nocnych łowców i anatomicznych osobliwości, które wyróżniają te jaszczurki. Dla osób planujących hodowlę oraz tych, które chcą poszerzyć wiedzę o tym gatunku, przygotowaliśmy kompleksowe zestawienie informacji od naturalnego środowiska życia po szczegóły związane z temperamentem i długowiecznością.

Najważniejsze informacje

• Dorosły gekon tokajski osiąga 30–40 cm długości, przy czym ogon stanowi połowę tej wartości.
• Długość życia gekona tokajskiego w dobrych warunkach sięga 20–25 lat.
• Gekon toke ma szaro-zielone lub niebiesko-turkusowe ubarwienie z czerwonymi lub pomarańczowymi plamkami.
• Gekony tokajskie pochodzą z tropikalnych lasów Azji Południowo-Wschodniej.
• Gekony są nocne i w ciągu dnia ukrywają się w kryjówkach.
• Ten gatunek jaszczurki żywi się głównie owadami, pajęczakami i drobnymi kręgowcami.
• Terrarium dla gekona toke nie może być mniejsze niż 60x45x90 cm.
• Temperatura w terrarium powinna wynosić 26–32°C z punktem grzewczym w zakresie 35–40°C.
• Odpowiednia wilgotność powietrza dla gada to 60–80%.
• Temperament gekona tokajskiego jest agresywny. Przeważnie samce wykazują zachowania terytorialne.

Charakterystyka gekona toke – wygląd, wielkość i pochodzenie gatunku Gekko gecko

W hodowli terrarystycznej Gekko gecko pojawia się na całym świecie, ale naturalnie upodobał sobie konkretne regiony tropikalne. W siedliskach, gdzie żyją gekony tokajskie, jaszczurki mają optymalne warunki do rozwoju, polowania i rozmnażania się.

Skąd pochodzą gekony tokajskie? Naturalne środowisko życia

Gatunek ten zasiedla rozległe tereny Azji Południowo-Wschodniej i części Azji Południowej. Gekon toke występuje od północno-wschodnich Indii, przez Bangladesz, Nepal i Bhutan, aż po południowe Chiny (prowincje Guangxi, Guangdong i południowy Yunnan). Dalej jego zasięg obejmuje Tajlandię, Wietnam, Kambodżę, Laos, Malezję, Filipiny i Indonezję, sięgając aż do zachodniej Nowej Gwinei.

Nazwy gekon filipiński i gekon tajski to określenia regionalne używane w kontekście populacji zamieszkujących te konkretne kraje. Mają wskazywać na popularne w tamtejszych rejonach gady, ale powszechnie występują tam też kuzyni toke, więc te terminy zależą częściowo od interpretacji. Nie są to odrębne gatunki ani podgatunki. We wszystkich tych lokalizacjach występuje ten sam Gekko gecko.

Naturalne środowisko życia gekona tokajskiego to tropikalne lasy deszczowe, gdzie preferuje życie na drzewach i skałach, ale równie chętnie adaptuje się do środowiska zmienionego przez człowieka (1).

Naturalny habitat tworzą:

• tropikalne lasy deszczowe z gęstą roślinnością,
• korony drzew i dziuple w starych pniach,
• skaliste urwiska i szczeliny w kamieniach,
• tereny w pobliżu zbiorników wodnych,
• strefy przejściowe między lasem a otwartą przestrzenią.

Środowisko życia gekona tokajskiego rozszerzyło się dzięki adaptacji do życia w pobliżu człowieka. Chętnie zamieszkują ściany domów, stropy, szopy i magazyny. Nocne oświetlenie przyciąga owady, ułatwiając tym jaszczurkom zdobywanie pokarmu. W wielu regionach są tolerowane lub wręcz mile widziane jako naturalna metoda kontroli populacji karaluchów i innych szkodników.

Jak wygląda gekon toke?

Gekko gecko, jako jeden z najbardziej rozpoznawalnych przedstawicieli rodziny Gekkonidae, charakteryzuje się masywną budową ciała i mocnymi kończynami zakończonymi przyssawkami, które umożliwiają sprawne poruszanie się po pionowych powierzchniach.

Cechy anatomiczne:

• chropowata skóra pokryta drobnymi łuskami o ziarnistej fakturze,
• pionowa, szczelinowata źrenica na oczach gekona tokajskiego.
• zrośnięta, przeźroczysta powieka chroniąca gałki oczne,
• długi język służący do nawilżania oczu (ta jaszczurka nie mruga),
• mocne kończyny z przyssawkami umożliwiającymi wspinaczkę.

W rodzaju Gekko największym przedstawicielem jest właśnie gekon tokajski. Oprócz tego wyróżnia się charakterystyczną kolorystyką. Skóra ma niebiesko-szary, szaro-zielony lub turkusowy kolor podstawowy. Na tym tle widoczne są wyraźne plamki w kolorach od żółtego, przez pomarańczowy, aż po intensywnie czerwony (2). Niebieski gekon z pomarańczowymi plamkami reprezentuje najbardziej typowe ubarwienie tego gatunku. Wzory rozmieszczone są nieregularnie na całym ciele. Te jaszczurki potrafią zmieniać intensywność swoich barw – rozjaśniają lub przyciemniają skórę, dostosowując się do otoczenia. Fałdy skórne rozmywają cień ciała, co ułatwia maskowanie podczas odpoczynku na drzewach.

Wielkość dorosłego gekona tokajskiego

Typowe osobniki mierzą od 30 do 35 cm długości całkowitej, choć to, jak duże mogą być gekony, zależy przede wszystkim od płci i warunków życia. Niektóre osobniki dorastają do 40 cm, co plasuje je w górnej granicy rozmiarów dla tego gatunku (3). Wyraźny jest u nich dymorfizm płciowy. Samce przewyższają samice zarówno wymiarami, jak i masą ciała. Różnice widoczne są w proporcjach: samce dysponują szerszymi głowami, potężniejszymi szczękami i bardziej rozwiniętą muskulaturą. Samice prezentują smuklejszą sylwetkę i rzadko przekraczają 30 cm. U obu płci ogon to mniej więcej połowa całkowitej długości i funkcjonalnie służy jako magazyn rezerw tłuszczowych.

Waga tych jaszczurek oscyluje w szerokim zakresie. Samce ważą od 200 do 400 gramów, a największe egzemplarze osiągają masę zbliżoną do górnej granicy. Samice pozostają znacznie lżejsze – ich waga mieści się w przedziale 140–250 gramów. Kondycja i wiek osobnika także wpływają na te parametry.

Jak długo żyją gekony tokajskie?

W hodowli terrarystycznej gekon toke dożywa 20–25 lat przy zapewnieniu odpowiednich parametrów środowiskowych, zbilansowanej diety i regularnej opieki weterynaryjnej. W naturalnym środowisku żyją zazwyczaj krócej z uwagi na zagrożenie stwarzane przez drapieżniki, choroby, pasożyty i trudniejszy dostęp do pokarmu. Typowa długość życia w hodowli waha się od 10 do 20 lat, przy czym osobniki utrzymywane w optymalnych warunkach przekraczają tę górną granicę.

Dojrzewanie gekona

Młode gekony wykluwają się z jaj, mierząc 5–7,5 cm długości całkowitej. Od pierwszych dni życia wykazują agresywne zachowanie i potrafią boleśnie kąsać mimo małych rozmiarów. Dojrzałość płciową osiągają po około roku życia, choć pełny rozwój fizyczny kończy się pod koniec drugiego roku. W tym okresie błyskawicznie rosną. Największy przyrost dotyczy długości tułowia, podczas gdy kończyny i ogon rozwijają się wolniej.

Czynniki wpływające na długowieczność w hodowli:

Dieta i karmienie gekona toke

Gekon toke to drapieżnik specjalizujący się w polowaniu na bezkręgowce i drobne kręgowce. W naturalnym środowisku dieta tego gatunku jest zróżnicowana i uzależniona od dostępności zdobyczy w danym regionie. W warunkach dzikich odżywia się owadami – karaczanami, świerszczami, szarańczami, chrząszczami, termitami, komarami i konikami polnymi. Oprócz tego gekony polują na pająki, stonogi, małe płazy, młode węże, drobne ssaki (głównie myszy) oraz mniejsze gatunki jaszczurek (4).

W warunkach terrarystycznych żywienie powinno się opierać na podawaniu żywych owadów ze sklepów zoologicznych. Należy karmić gekona toke regularnie, oferując pokarm co 2–3 dni dla dorosłych osobników i codziennie dla młodych, rosnących jaszczurek.

Pokarm dla gekona toke – owady i inne bezkręgowce

Prawidłowo zbilansowana dieta w hodowli wiele zyskuje, gdy jest różnorodna. Pokarm dla gekona toke powinien odpowiadać rozmiarom drapieżnika. Owady nie mogą być szersze niż odstęp między oczami jaszczurki.

Odpowiednie gatunki owadów żywieniowych:

Dorosłe gady mogą otrzymywać jako dodatkowy pokarm malutkie myszy raz lub dwa razy w miesiącu. To źródło białka i wapnia (z kości) wzbogaca dietę, ale nie powinno zastępować owadów jako podstawy żywienia.

Zaawansowane zasady żywienia:

• owady muszą być nakarmione wartościowym pokarmem 24 godziny przed podaniem,
• rozmiar zdobyczy nie może przekraczać szerokości głowy gekona,
• gekon toke poluje nocą, dlatego pokarm podaje się po zmroku,
• jedna porcja to tyle owadów, ile jaszczurka potrafi zjeść w ciągu 15–30 minut,
• niezjedzonych owadów nie wolno zostawiać w terrarium, bo mogą stresować lub gryźć gekona.

Suplementacja wapniem i witaminami

Wapń, witaminy i minerały to niezbędne składniki diety zwierzęcia, szczególnie dla młodych, rosnących osobników oraz samic w okresie rozrodczym. Owady żywieniowe same w sobie nie dostarczają wystarczającej ilości tych składników, dlatego konieczne jest ich sztuczne wzbogacenie.

Preparaty witaminowo-mineralne dzielą się na dwa typy:

• suplementy z wapniem i witaminą D3 – wspomagają wchłanianie wapnia i budowę kośćca,
• kompleksy multiwitaminowe – uzupełniają witaminy A, E oraz mikroelementy.

Schemat suplementacji dla różnych grup wiekowych:

Technika aplikacji suplementów polega na posypywaniu nimi owadów przed podaniem. Otrzymane w ten sposób jedzenie umieszcza się w zamkniętym pojemniku z niewielką ilością proszku i delikatnie potrząsa, aby równomiernie pokryło się preparatem. Nadmiar należy usunąć, gdyż zbyt gruba warstwa może zniechęcić jaszczurkę do jedzenia.

Warunki dla gekona toke w terrarium

Stworzenie domu dla gekona toke to początek udanej hodowli tego gatunku. Gady te spędzają większość czasu na pionowych powierzchniach, wspinając się po gałęziach i odpoczywając w górnych partiach terrarium. Odpowiednie warunki przestrzenne, klimatyczne i wyposażenie wpływają bezpośrednio na zdrowie, aktywność i długość życia.

Wymiary terrarium typu wertykalnego

Terrarium typu wertykalnego jest jedynym właściwym rozwiązaniem dla gekona toke. Ten gatunek potrzebuje wysokości do wspinaczki, która jest nawet ważniejsza od powierzchni dna. Jaszczurki nie powinny być trzymane razem w jednym terrarium, z wyjątkiem krótkiego okresu kojarzenia do rozrodu. Samce są silnie terytorialne i z dużym prawdopodobieństwem dwóch samców umieszczonych razem nieuchronnie stoczy walkę o dominację, co skończy się poważnymi ranami lub śmiercią słabszego osobnika. Samice również wykazują agresję wobec siebie, szczególnie w okresie składania jaj.

Kryjówki, rośliny i wyposażenie do wnętrza terrarium

Wnętrze terrarium musi być zaaranżowane w przemyślany sposób, aby umożliwić wspinanie się, ukrywanie i polowanie. Pusta przestrzeń pozbawiona kryjówek i roślinności to potencjalne źródło stresu i obniżonej jakości życia dla gekona toke.

Podłoże na dnie terrarium:

• korek (kora korkowa rozdrobniona) – doskonale zatrzymuje wilgoć,
• włókno kokosowe – retencja wody, łatwe w utrzymaniu,
• podłoże tropikalne (mieszanka ziemi i włókna kokosowego) – naturalne, wspiera rośliny żywe,
• warstwa 5–7 cm grubości,
• wymiana całkowita co 3–4 miesiące.

Kryjówki i elementy wspinaczkowe:

• grube gałęzie i korek (tubki z kory korkowej) rozmieszczone pionowo i poziomo,
• minimum 3–4 kryjówki na różnych wysokościach,
• rośliny żywe: paprocie, Ficus pumila, Pothos – oczyszczają powietrze i zwiększają wilgotność,
• rośliny sztuczne – alternatywa dla mniej doświadczonych hodowców,
• liany i pnącza tworzące dodatkowe trasy wspinaczkowe.

W terrarium musi się znaleźć też miejsce dla miski na wodę. Nie piją z nich za często; preferują nawadnianie się zlizywaniem kropel osadzających się na ściankach.

Temperatura w terrarium i wilgotność powietrza

Temperatura w terrarium i wilgotność muszą odzwierciedlać warunki tropikalnego środowiska naturalnego. Jest to też utrudnieniem dla hodowcy, bo do tego trzeba stale kontrolować parametry i uwzględnić ich zmiany w ciągu doby.

Temperatura w terrarium powinna wynosić:

• strefa chłodna: 26–28°C,
• strefa ciepła: 28–32°C,
• punkt grzewczy: 35–40°C,
• noc: 22–25°C.

Gradient termiczny jest niezbędny do termoregulacji. Do ogrzewania używa się żarówek halogenowych umieszczonych nad jednym końcem terrarium lub mat grzewczych przyklejonych do bocznej ściany szklanej. Nocne ogrzewanie odbywa się poprzez promienniki ciepła, które nie emitują światła.

Wilgotność powietrza w dzień najlepiej utrzymać na poziomie 60-70% i podnieść te wartości do 70-80% po zapadnięciu zmroku. Terraria należy spryskiwać wodą rano i wieczorem za pomocą ręcznego opryskiwacza. Automatyczne zamgławiacze ułatwiają utrzymanie stałych parametrów, ale wymagają regularnego czyszczenia, by uniknąć rozwoju bakterii i pleśni. Zbyt niska wilgotność prowadzi do problemów z wylinką. Stara skóra nie odchodzi wtedy prawidłowo, co sprzyja zakażeniom i martwicy palców. Zbyt wysoka wilgotność (powyżej 85% przez długi czas) to warunki, w jakich rozwija się grzybica i infekcje bakteryjnych układu oddechowego.

Oświetlenie terrarium dla gekona tokajskiego

Oświetlenie terrarium pełni dwie funkcje – ustala rytm dobowy i dostarcza promieniowania UVB niezbędnego do syntezy witaminy D3. Choć gekon toke to gatunek nocny, odpowiednie oświetlenie wpływa pozytywnie na jego zdrowie.

Oświetlenie dzienne (12 godzin):

• lampy fluorescencyjne UVB 5–7%,
• żarówki halogenowe jako źródło ciepła i światła, montowane na górze terrarium nad siatką wentylacyjną,
• dystans do najwyższego punktu grzewczego: minimum 15 cm.

Dodatkowo żarówki UVB umożliwiają syntetyzowanie witaminy D3, która wspomaga wchłanianie wapnia z pożywienia. Bez tego gekony w hodowli są całkowicie zależne od suplementacji witaminy D3 w proszku. Urządzenia zazwyczaj tracą skuteczność po upływie 6–12 miesięcy użytkowania (w zależności od typu), nawet jeśli nadal emitują światło widzialne, trzeba je wymienić zgodnie z zaleceniami producenta.

Nocą oświetlenie należy wyłączyć całkowicie. Gekony są aktywne w ciemności i jasne światło w nocy zaburza ich naturalny rytm, prowadząc do stresu i zaburzeń behawioralnych. Czerwone lub niebieskie "nocne" żarówki także są niewłaściwe. Te długości fal są widoczne dla jaszczurek i dają im fałszywy sygnał, że jest dzień.

Temperament gekona tokajskiego

Temperament gekona tokajskiego to jeden z najbardziej wymagających aspektów hodowli tego gatunku. Jego natura znacząco różni się od popularnych, łagodnych gatunków jaszczurek. Typowe dla niego zachowania pozwoliły mu w toku ewolucji przekazać dalej swoje geny i dlatego nie da się ich tak łatwo wykorzenić, nawet jeśli wydają się niepozorne lub przypisuje się zachowania do wyuczonych reakcji pojedynczego osobnika.

Zachowania terytorialne samców

W naturalnym środowisku te jaszczurki muszą bronić swoich terytoriów przed konkurentami i drapieżnikami, co przełożyło się na wrodzoną defensywność i gotowość do ataku zwłaszcza wśród samców. Do agresji dochodzi od razu po zauważeniu intruza wkraczającego na jego teren. Ofiarą mogą być też samice poza sezonem godowym lub człowiek. Z tego powodu nie można zmuszać zwierzęcia do zabawy i brać do rąk. Ugryzienie gekona tokajskiego jest bolesne i potencjalnie niebezpieczne. Ostre, zakrzywione zęby przecinają skórę, a jednocześnie potężne szczęki wywierają znaczny nacisk. Gad często nie puszcza po ukąszeniu i wisi na ugryzionym miejscu przez kilka sekund. W jamie ustnej gekonów obecne są bakterie zwiększające ryzyko infekcji, przez które zranienia muszą być natychmiast opatrzone.

Nocny tryb życia

Gekon toke to gatunek ściśle nocny. Swoją aktywność rozpoczynają po zmierzchu i kończą ją dopiero o świcie. Nawyk ten wykształcił się jako adaptacja do polowania i unikania drapieżników dziennych. W ciągu dnia jaszczurki pozostają w ukryciu. Ich ciało przybiera wtedy ciemniejszy odcień, co służy kamuflowaniu się. Budzenie gekona w dzień wywołuje stres i prowokuje agresywne reakcje obronne. W nocy lubią wokalizować w charakterystyczny sposób, czemu zawdzięczają swoją dźwiękonaśladowczą nazwę zwyczajową. Tylko późną porą demonstrują pełnię swoich umiejętności: błyskawiczne ataki na zdobycz, precyzyjne skoki między gałęziami, wspinaczka po gładkich, pionowych powierzchniach i poruszanie się po suficie terrarium za pomocą mikroskopijnych włosków na palcach.

Rozmnażanie w hodowli

Rozmnażanie gekonów tokajskich w warunkach hodowlanych jest stosunkowo proste pod względem technicznym, ale wymaga odpowiedniego przygotowania i zrozumienia biologii rozrodu tego gatunku.

Warunki sprzyjające rozrodowi:

• samice powinny ważyć minimum 80–90 gramów przed pierwszym sezonem składania jaj,
• samce muszą być zdrowe, dobrze odżywione i wykazywać zachowania godowe,
• zwiększenie wilgotności do 75–85% symuluje porę deszczową,
• wydłużenie fotoperiodu (okresu, kiedy światło jest włączone) o 1–2 godziny dziennie,
• wzmożone karmienie i stały dostęp do wapnia.

Składanie i inkubacja jaj

Samica składa 2 jaja około miesiąca po udanym kryciu. Początkowo są miękkie, ale szybko twardnieją i przylepiają się do wybranej powierzchni – najczęściej pionowej ściany, fragmentu kory lub bambusowej rurki. Matka formuje kształt jaj tylnymi nogami podczas ich twardnienia. Po skończeniu delikatnej obróbki mają okrągły, kopulasty kształt i białą barwę, mierząc około 2 cm średnicy. W ciągu jednego sezonu rozrodczego samica może złożyć kilka par jaj. Co około 60 dni po pierwszym złożeniu pojawia się kolejna para. Przy sezonie godowym trwającym około 8 miesięcy, jedna samica składa zazwyczaj 2–3 pary jaj, co daje łącznie 4–6 jaj rocznie. Gekony tokajskie chętnie wybierają to samo miejsce na każde następne złożenie (5). Po dłuższym czasie organizm jest wyczerpany. Drastycznie spada poziom wapnia, co obciąża nerki i grozi poważnymi problemami zdrowotnymi. Po kilku sezonach godowych zaleca się rozdzielenie pary, by umożliwić samicy regenerację.

Wylęg i opieka nad młodymi

Młode gekony mierzą 5–7,5 cm po wykluciu. Pierwszą czynnością, jakiej się podejmują to zrzucenie skóry i zjedzenie jej, żeby dostarczyć do organizmu początkowych składników odżywczych. Młode są agresywne od pierwszych minut życia i potrafią boleśnie kąsać. Gekko gecko to jeden z nielicznych gatunków gekonów wykazujących opiekę rodzicielską. Para pilnuje gniazda, jaj i świeżo wyklutych młodych. Obserwowano rodziny składające się z rodziców, młodych i młodzieży w różnym wieku, wszystkich współistniejących w jednym miejscu. Młode gekony jedzą odchody dorosłych jako pierwszy posiłek. To zachowanie pomaga zasiedlić ich przewód pokarmowy bakteriami symbiotycznymi.

Czy gekony tokajskie są zagrożone wyginięciem?

Status ochronny tego gatunku jest złożony. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje gekona toke jako gatunek najmniejszej troski (Least Concern), ale lokalne populacje w wielu regionach doświadczają dramatycznych spadków liczebności.

Główne zagrożenia:

• handel terrarystyczny – miliony osobników rocznie przechwytywanych z dzikiej przyrody,
• tradycyjna medycyna chińska – gekony jako surowiec leczniczy,
• utrata siedlisk przez wylesianie i urbanizację,
• nielegalny handel maskowany fałszywymi certyfikatami hodowli.

Ochrona prawna wg konwencji CITES

W 2019 roku gekon tokajski został wpisany do Aneksu II Konwencji CITES (Convention on International Trade in Endangered Species). CITES to międzynarodowe porozumienie podpisane przez 183 kraje, mające na celu kontrolę handlu dziką fauną i florą (6). Aneks II wprowadza system kontroli:

• każdy eksport wymaga pozwolenia CITES,
• kraje ustalają roczne kwoty odłowu,
• handel podlega monitorowaniu i raportowaniu,
• dane są dostępne publicznie w bazie CITES.

To rozwiązanie pomaga krajom egzekwować własne przepisy krajowe. W Indiach gekony są prawnie chronione i eksport jest zakazany. Na Filipinach kary sięgają 12 lat więzienia i grzywny do 1 miliona peso za nielegalny handel. W Malezji obowiązuje ochrona pod Wildlife Conservation Act 2010. W Chinach gatunek uznano za zagrożony w krajowej Czerwonej Księdze. Problem polega na egzekwowaniu przepisów. Liczba nielegalnych handlarzy, lukratywne zyski i ograniczone zasoby organów ścigania sprawiają, że handel często odbywa się bez kontroli. Popyt ze strony Chin, Hongkongu i Tajwanu napędza dalszy odłów. Dzikie populacje gekonów tokajskich pozostają względnie liczne w niektórych regionach, ale gatunek znika z obszarów, gdzie wcześniej był powszechny. Naukowcy ostrzegają, że powszechne populacje zwierząt mogą gwałtownie się załamać pod presją nadmiernej eksploatacji. Ochrona gekona toke wymaga działań zapobiegawczych.

Obserwowanie życia jaszczurek w domowym terrarium to niezwykłe doświadczenie. W ich zachowaniach łowieckich, wspinaczce po pionowych powierzchniach i aktywności nocnej widać naturę drapieżnika w akcji. Jednak satysfakcja z hodowli przychodzi tylko wtedy, gdy hodowca zna podstawy i zapewnia odpowiednie warunki: właściwe wymiary terrarium, gradient termiczny, wysoką wilgotność, zbilansowaną dietę i przestrzeń do naturalnych zachowań. Gekon toke to zobowiązanie na około dwie dekady. Decyzja o jego nabyciu wymaga przemyślenia i przygotowania, ale dla doświadczonych entuzjastów egzotycznych jaszczurek to gatunek godny obserwacji.

Źródła:

• (1). M. Singh, Density, habitat associations and conservation status of Gekko gecko (Tokay gecko) in human-dominated landscapes around Nameri Tiger Reserve, Assam, India, „Acta Ecologica Sinica”, 42(3) 2022, s. 189.
• (2). P. Szydłowski, J.P. Madej, M. Mazurkiewicz-Kania, Histology and ultrastructure of the integumental chromatophores in tokay gecko (Gekko gecko)(Linnaeus, 1758) skin, „Zoomorphology”, 136(2) 2017, s. 233.
• (3). M. Kubiak, Geckos, „Handbook of Exotic Pet Medicine” 2020, s. 244.
• (4). B. Szabo, The influence of the incubation environment and parental care on Tokay gecko (Gekko gecko, Gekkonidae) development in captivity, 2025, s. 9.
• (5). S.K.F. Chan, The geckos of Hong Kong, „Hong Kong Biodiversity”, 13 2006, s. 3.
• (6). N.K.D. Cahyani, Population study of tokay gecko (Gekko gecko) in Bali Province, Indonesia (Studi populasi Tokek Rumah (Gekko gecko) di Provinsi Bali, Indonesia), „Jurnal Biologi Indonesia”, 19(2) 2023, s. 126.